ویروس مرس (MERS-CoV) معمولاً از شترهای آلوده به انسان منتقل می‌شود و در برخی موارد از فردی به فرد دیگر نیز سرایت می‌کند. علائم این بیماری شامل تب، سرفه، تنگی نفس و ضعف شدید است که در موارد حاد می‌تواند به نارسایی کلیوی و حتی مرگ منجر شود.
ویروس مرس یا سندرم تنفسی خاورمیانه (MERS) یک بیماری ویروسی خطرناک است که گرچه نسبتاً نادر است، اما می‌تواند تهدیدی جدی برای جان انسان‌ها باشد.
عامل ایجاد این بیماری، ویروسی از خانواده کروناویروس‌هاست که معمولاً از شترهای آلوده به انسان منتقل می‌شود. میزان مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری در برخی گزارش‌ها بیش از ۳۰ تا ۴۰ درصد و حتی در مواردی تا ۶۰ درصد گزارش شده است.
در این مقاله به شما توضیح می‌دهیم چگونه به ویروس مرس مبتلا می‌شوید، علائم آن چیست، چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند و چگونه می‌توانید از خودتان محافظت کنید. با صفحه سلامت خبرنامه همراه باشید!
ویروس مرس چطور منتقل می‌شود؟
ویروس مرس (MERS-CoV) در اصل در شترها وجود دارد و معمولاً از راه‌های زیر به انسان منتقل می‌شود:
لمس شترهای آلوده یا بوسیدن آن‌ها
نوشیدن شیر شتر غیرپاستوریزه
خوردن گوشت ناپخته یا نیم‌پز شتر
تماس با ادرار، مدفوع یا بزاق شتر
خوردن مواد غذایی که با ترشحات شتر آلوده شده‌اند
گاز گرفته شدن یا زخم ناشی از تماس نزدیک با شتر
همچنین در برخی موارد، افراد از طریق تماس نزدیک با فرد مبتلا، مثلاً در خانه یا بیمارستان، به ویروس مرس مبتلا شده‌اند. گرچه انتقال انسان به انسان کمتر رخ می‌دهد، اما در شرایط خاص، بویژه در محیط‌های درمانی، می‌تواند اتفاق بیفتد.
ویروس مرس در کدام کشورها شایع‌تر است؟
ویروس مرس تاکنون بیش از ۲۷ کشور را تحت تأثیر قرار داده، اما منطقه خاورمیانه، به‌ویژه عربستان سعودی، مرکز اصلی شیوع این بیماری بوده است. کشورهای دیگری مثل امارات متحده عربی، قطر، عمان و بحرین نیز مواردی از آن را ثبت کرده‌اند.
در برخی کشورها در آفریقا و جنوب آسیا، نظیر مصر، پاکستان و هند نیز ردپایی از ویروس دیده شده است. افرادی که به این کشورها سفر می‌کنند، به‌ویژه اگر با شترها در تماس باشند، در معرض خطر قرار دارند.
علائم ویروس مرس چیست؟
علائم MERS بسیار شبیه به سایر عفونت‌های ویروسی تنفسی است، اما می‌تواند بسیار شدیدتر باشد. رایج‌ترین علائم عبارتند از:
تب بالا
سرفه خشک یا مرطوب
تنگی نفس یا مشکل در تنفس
درد عضلانی و ضعف شدید
لرز و احساس سرما
حالت تهوع، اسهال یا استفراغ
این علائم معمولاً بین ۲ تا ۱۴ روز پس از تماس با ویروس ظاهر می‌شوند و به‌طور متوسط ۵ تا ۶ روز طول می‌کشد تا بروز کنند.
در برخی موارد، بیماری می‌تواند بسیار شدید شده و به ذات‌الریه، نارسایی کلیوی، یا حتی مرگ منجر شود، به‌ویژه در افراد مسن یا کسانی که بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت یا بیماری‌های قلبی دارند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر: به‌تازگی از کشورهایی مانند عربستان یا سایر کشورهای منطقه خاورمیانه بازگشته‌اید
با کسی که به مرس مبتلا شده تماس نزدیک داشته‌اید
و اکنون علائم مشکوک مانند تب، سرفه یا تنگی نفس دارید
باید بلافاصله با پزشک تماس بگیرید یا با مراکز اورژانس مثل ۱۱۵ یا ۹۹۹ تماس حاصل کنید. به پزشک اطلاع دهید که سفر خارجی داشته‌اید یا در معرض تماس با شتر بوده‌اید.
اگر در خارج از کشور هستید و علائم شما شروع شده، منتظر بازگشت نمانید. بلافاصله به مراکز درمانی معتبر مراجعه کنید.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند؟
افرادی که بیشترین خطر ابتلا یا بروز نوع شدید بیماری را دارند عبارتند از:
زائرانی که به حج یا عمره می‌روند
دامداران و کارکنان بازارهای حیوانات در کشورهای عربی
کادر درمانی که با بیماران مشکوک کار می‌کنند
افراد با سیستم ایمنی ضعیف، سالمندان، بیماران قلبی و دیابتی
آیا درمان یا واکسنی برای مرس وجود دارد؟
در حال حاضر، هیچ واکسن یا داروی خاصی برای پیشگیری یا درمان ویروس مرس وجود ندارد. درمان آن عمدتاً حمایتی است و در بیمارستان انجام می‌شود.
این درمان شامل موارد زیر است:
استفاده از داروهای تب‌بر یا ضددرد
اکسیژن‌درمانی برای بهبود تنفس
تزریقات وریدی برای حفظ آب بدن
مراقبت‌های ویژه در موارد شدید مانند بستری در ICU
چگونه از خود در برابر MERS محافظت کنیم؟
در صورت سفر به کشورهای در معرض خطر، حتماً نکات زیر را رعایت کنید:
از تماس با شترها و بازدید از بازارهای شتر خودداری کنید
گوشت شتر خام یا نیم‌پز نخورید
شیر شتر غیرپاستوریزه ننوشید
دست‌های خود را مرتب با آب و صابون بشویید
در صورت تماس با حیوانات، از ضدعفونی‌کننده‌های الکلی استفاده کنید
اگر در محیط‌های باز هستید، از ماسک استفاده کنید
سخن پایانی
هرچند ویروس مرس به اندازه کووید-۱۹ شیوع جهانی نیافته، اما میزان مرگ‌ومیر بالای آن و نبود درمان قطعی باعث شده که نهادهای بهداشتی جهانی، از جمله سازمان جهانی بهداشت (WHO) و CDC، آن را یک تهدید بالقوه برای سلامت جهانی بدانند.
اگر با حیواناتی نظیر شتر در تماس هستید، با آگاهی و پیشگیری می‌توانید از ابتلا به این بیماری کشنده جلوگیری کنید.